17 juli 1978: Het eerste Doesburgse Vrouwencafé

‘Op deze datum wordt voor het eerst een Vrouwencafé gehouden in Doesburg. Tot 22.00 uur is er nauwelijks opkomst. Daarna zijn er ongeveer 20 vrouwen geweest, en er is een beetje algemeen gepraat. De week daarop is er weer café (24 juli), met minder opkomst. Waarschijnlijk is die geringe opkomst te wijten aan de vakantieperiode en aan te weinig reclame vooraf. Er wordt onder andere oppervlakkig gesproken over:

• een Vrouwenhuis, of in ieder geval een ruimte waar vrouwen bij elkaar kunnen komen bijvoorbeeld samen met een ruimte voor jongeren
• het Vrouwencafé gaat verder na de vakanties, aangezien het deze maanden weinig zinvol is. Eind augustus wordt er een grote actie op touw gezet, om meer bekendheid te geven aan het Vrouwencafé (openingsstunt). Waarschijnlijk zal er iedere 14 dagen café zijn, op maandagavond.
• gedacht wordt aan het organiseren van lezingen en thema-avonden. Toch moet het niet al te geleerd worden.’

7 augustus 1978: Vrouwen in de gemeenteraad

‘Er is een vrouwenbeweging in Doesburg, die sinds januari dit jaar actief is. Er zijn praatgroepen opgericht, waar zich steeds meer vrouwen bij aansluiten. Op het ogenblik zijn er 4 praatgroepen, die binnenkort opgesplitst worden in 5 groepen (van ca 12 vrouwen). 

De PvdA vrouwen hebben actie gevoerd voor de gemeenteraadsverkiezingen van juli. Begin september zullen zij geïnstalleerd worden (sport, jongerenzaken, cultuur). Tot nu toe waren er twee vrouwen in de gemeenteraad (op 15 raadsleden) die allebei weinig zeiden. Daar zal dus verandering in komen!!!’

4 september 1978:  Beraadslagingen over activiteiten

‘Voorbereiding voor de officiële opening van het Vrouwencafé op 30 oktober. In tegenstelling tot de andere avonden is het druk, wat een positief teken is. Er worden verscheidene zaken doorgesproken:

• de datum van de opening: 30 oktober
• 2 x per maand Vrouwencafé, te weten de laatste maandagavond en de 2e maandagmorgen van de maand
• op maandagavond een thema-avond 
• de organisatie, gastvrouwen, geld, stukken in de krant, openingsstunt, affiches enzovoort

Nadat de afspraken zijn gemaakt, gaat meer dan de helft naar huis. Waarom weet ik niet maar ze hebben ook niets gezegd. Of misschien geen kans gekregen om iets te zeggen. De ‘harde kern’ blijft over en gaat gezellig met elkaar zitten kletsen. In groepjes. Wat is nu eigenlijk de bedoeling van zo’n vrouwencafé?

De organisatrice (1 van de vele organisatrices) in Doesburg heeft ook meegelopen in het Vrouwencafé in Doetinchem. Daardoor kan zij ook suggesties doen over te behandelen onderwerpen voor de thema-avonden. Op de openingsavond zal een groep van een Vrouwencafé uit een andere plaats de opening verrichten. In ieder geval heeft de avond een enorm aantal concrete punten opgeleverd, en dat is erg positief.’

31 oktober 1978: Officiële opening Vrouwencafé

‘Impressie van de openingsavond van het Vrouwencafé in Doesburg. Het is een erg drukke avond in ’t Pumpke aan de Meipoortstraat. Het Doesburgs Streekblad meldt dat er ‘niet minder dan negentig vrouwen uit Doesburg en omgeving aanwezig zijn’. Slotzin in genoemd artikel luidt: ‘De initiatiefneemsters hopen en verwachten, dat deze goede start voor vele vrouwen een stimulans zal zijn om meer zelfbewust te worden’.

Het is een programma met veel muziek (waaronder het ‘Heksenlied’) deels ook verzorgd door vrouwen die los staan van de vrouwenbeweging. Met een toneelstuk dat illustreert dat je je als vrouw mooi moet maken om geaccepteerd te worden. En de bekendmaking van het thema van het eerstvolgende Vrouwencafé: ‘Vrouw en angst’.

Eind januari 1979: Thema-avond ‘Vrouw en de reclame’

‘Tijd voor een tweede discussie-avond. Die is gewijd aan het thema ‘Vrouw en de reclame’. Een onderwerp waar veel vrouwen op afkomen. De opkomst stemt dan ook tot tevredenheid. Onderwerpen die de revue passeren zijn: ‘de onnozele manier waarop de vrouw moet worden bijgebracht (door een alwetende man natuurlijk) welk wasmiddel moet worden gebruikt … enz. enz.  Maar laten we ook de fout niet direct bij die reclamemakers zoeken maar vooral ook werk maken van die onnozele vrouwen.’

Mei 1979: Van ’t Pumpke naar de Roggestraat

‘Het thema van deze editie van het Vrouwencafé is ‘Vrouw en Kind’. Maar de avond start met het bericht dat er voor een jaar een ruimte voor het Vrouwenhuis beschikbaar komt in de Roggestraat. Wie wil, kan meehelpen de ruimte op te knappen. De volgende en laatste thema-avond (in juni) zal daar plaatsvinden. Daarnaast zijn er vragen of er vrouwen zijn die mee willen doen aan de braderie begin juli. De aanwezigen kunnen zich ook aanmelden voor de V.O.S. cursus van begin september. 

Er staat een uitje gepland in de vorm van een kampeerweekend in Vorden: bedoeld om elkaar beter te leren kennen. Daarna start het programma. Vrouwen vertellen over ongewenste zwangerschap, over de twijfel wel of geen kinderen, over gewenst zwanger en over adoptie. Het wordt een bijzondere avond met heel persoonlijke gesprekken. Ook een erg ‘gezellige’ avond. Maar er komt uit het publiek ook nog een grief naar voren: men verwijt de ‘organisatoren’ te elitair te zijn wat natuurlijk door hen wordt tegengesproken.’

Juli 1979:  Vrouwenstand op de Doesburgse Braderie

‘Er is veel informatie beschikbaar in de vorm van folders boeken, scripties en affiches.  Er komen vooral veel vrouwen op af die de vrouwenbeweging al kennen. ‘Het onwetende publiek’ lijkt angst te hebben en aarzelt contact te leggen. Desondanks goede resultaten en er is zelfs nog het een en ander verkocht. Opvallend was ook het grote aantal vragen om informatie voor omliggende dorpen (Zutphen, Velp).’

September 1979: Oprichting stichting

‘Het oorspronkelijke plan om het Vrouwencentrum in de Roggestraat in september te openen wordt niet gehaald. Er moet een begroting worden gemaakt en subsidie worden geregeld. Uitgebreid wordt gediscussieerd over de keus om een stichting of een vereniging te worden. Na rijp beraad wordt gekozen voor de stichtingsvorm.’ 

1 augustus 1979: De organisatie staat

‘Het officiële gedeelte is afgehandeld. De stichting is opgericht. Er is een driehoofdig bestuur. En er is een subsidieaanvraag ingediend.’

23 augustus 1979: Gedoe met de gemeente

‘Er is een kink in de kabel. Het gemeentebestuur heeft absurde eisen qua subsidie. Stelt als onderkomen bovendien een schoolgebouw voor (de ‘Buddendorfsschool’) in de Ooi (dus te ver van het centrum). De locatie kan worden gebruikt samen met werklozen en jongeren. Voorkomen moet worden dat de subsidieaanvraag de gemeente de gelegenheid biedt te bepalen welke activiteiten wel en niet gesubsidieerd worden en dus wel en niet doorgang kunnen vinden.‘

September 1979: Roggestraat no 12

‘Het is gelukt.’ Voorlopig kunnen we in de Roggestraat blijven. De subsidie zal gegeven worden na indiening van een wat meer gespecificeerde begroting. Iedereen is druk doende met het maken van plannen voor het komende seizoen. Daarnaast zal een van de leden uit de Coördinatiegroep gaan praten met de gemeentelijke welzijnswerker.’

Oktober / november 1979: ‘De Vlinderboom’

‘Op nr 12 in de Roggestraat  gaat het Vrouwencentrum van start onder de nieuwe naam ‘De Vlinderboom’. De gekozen naam draagt uit dat we zo nu en dan in het centrum zullen neerstrijken zoals de vlinders in de Budleia, waarna we weer verder zullen gaan op onze eigen weg. ‘

December 1979: Thema ‘Emancipatie’ geen succes

‘Er was in de tweede helft van het jaar weinig belangstelling voor de thema-avonden over emancipatie. De animo was gering en de bijeenkomsten werden maar matig bezocht. Ook het onderwerp ging tot ieders teleurstelling de mist in door te felle botsingen van meningen.’ 

Januari / februari 1980: Subsidieperikelen en waar nu heen?

‘De vlag kan in januari uit: er is een subsidie beschikbaar van 4000 gulden. Inmiddels zijn ook de statuten van de Stichting de Vlinderboom goedgekeurd. Ook de thema-avond  ‘Waarom eet je, drink je, rook je (teveel)? als opening van de cyclus ‘De vrouw en haar gezondheid’ trekt veel belangstellenden. Ook de volgende edities ‘Vrouw en arts’ en ‘Van meisje tot Vrouw’ zijn een succes.

Maar in februari zijn er ook twee tegenvallers: de subsidie gaat toch niet door en de vaste stek in de Roggestraat wordt op 21 februari verkocht. De hartekreet ‘Waar nu heen?’ spreekt voor zich. Maar naar het schijnt loopt het niet zo’n vaart want in de krant staan aankondigingen van Thema-avonden in het pand Roggestraat 12 in april’ 

20 augustus 1980: Adreswijzigingen

‘Er wordt in het Doesburgs Streekblad een vergadering aangekondigd van de Vlinderboom onder andere over de plannen voor het komend seizoen. De locatie is Meipoortstraat 33. In september en november vinden de activiteiten plaats in het Meulenhuus in de Bergstraat. De opkomst is minimaal behalve als er films worden gedraaid.’

23 januari 1981: Op trainingsweekend

‘Met 15 vrouwen naar Vormingcentrum de barn voor een trainingsweekend. Ondanks vele negatieve gevoelens die naar boven kwamen, toch afgesloten met goede moed om verder te gaan.’

7 maart 1981: Bericht in de Nieuwe Krant

‘In het kader van Internationale Vrouwendag houdt het Doesburgse Vrouwencentrum De Vlinderboom vandaag Op en Huis. Van vier uur af zijn alle vrouwen welkom in de Meipoortstraat 33.’

10 maart 1981: Artikel in de Nieuwe Krant

‘Het Vrouwencentrum heeft nog steeds geen eigen onderkomen. De pogingen om een ruimte te vinden zijn op niets uitgelopen. Wel heeft de gemeente beloofd dat we straks in aanmerking komen voor een plaatsje in het cultureel centrum in de Kloosterkazerne. Maar dat kan nog wel drie jaar duren. De activiteiten van het Vrouwencetrum worden nu afwisselend gehouden in het Meulenhuus, het UVV-gebouw en de vergaderingen en praatgroepen worden bij iemand thuis gehouden. 

Ondanks het vlinderen van de ene naar de andere plek weet het Vrouwencentrum het hoofd boven water te houden. De activiteiten worden nog steeds uitgebreid. De vrouwen hebben nu besloten opnieuw aan de bel te trekken bij het gemeentebestuur van Doesburg.

Maart / april  1981: Thema-avonden

‘Thema-avond in het Meulenhuus: Vrouwen en Nicaragua.’ En in april vooruitlopend op de Tweede Kamerverkiezingen in mei: ‘Vrouw en Politiek’.

30 maart 1981: Vrouwenstaking tegen de abortuswet

De landelijke media staan vol van een in de Eerste Kamer te behandelen Abortuswet. Geïnspireerd door het Vrouwenhuis in Amsterdam dat een landelijke vrouwenstaking organiseert  gaan de Doesburgse vrouwen op 30 maart de straat op om te protesteren. Teksten zoals ‘ Vrouwen verlaat je taak en staak!’ en ‘‘Het raderwerk staat stil als de vrouw dat wil’ zijn op spandoeken geverfd. In optocht gaan de demonstranten langs de winkels, het stadhuis, en de gemeentelijke sociale dienst’.

Beelden van de demonstratie op 30 maart 1981 [klik/tik voor groot]

Juni 1981: Tekst van een wervingsfolder over de Vlinderboom

‘Het Vrouwencentrum is bedoeld voor alle vrouwen, ongeacht leeftijd, gezindte, politieke overtuiging of wat dan ook. Met elkaar willen we een plaats maken waar we elkaar kunnen ontmoeten. De Vlinderboom organiseert de volgende activiteiten:

• Praatgroepen
• Thema-avonden
• V.O.S. cursussen
• Vido groep

Een Vrouwenpraatgroep bestaat uit 8 tot 12 vrouwen, die elkaar regelmatig ontmoeten. Doel is het je bewust worden van de rol en de positie die je als vrouw inneemt in de maatschappij. Praatgroepen beogen solidariteit tussen vrouwen te krijgen, het isolement van vrouwen op te heffen en eenzaamheid te doorbreken.

Thema-avonden zijn discussie-avonden waarbij een bepaald onderwerp centraal staat. Door het uitwisselen van eigen ervaringen proberen we wat meer zicht te krijgen op de positie van de vrouw in de maatschappij, en de mogelijkheden of onmogelijkheden om in je eigen situatie verandering te brengen.

V.O.S. staat voor Vrouwen Oriënteren zich op de Samenleving. Bedoeld om vrouwen de kans te geven opnieuw na te denken over de plaats van de vrouw in het gezin, haar werk en in de maatschappij. Er zijn 12 wekelijkse bijeenkomsten van elk 2 uur in groepen van circa 15 vrouwen.

Vido staat voor Vrouwen in de Overgang. Opzet van de groep is dat vrouwen met gelijke problematiek elkaar kunnen ondersteunen. De problemen van vrouwen in de overgang worden door anderen vaak niet serieus genomen. 

Colofon

Tekst: HetHuisDoesburg

Bronnen:
Persoonlijke notities, notulen van vergaderingen, krantenknipsels; atria.nl, Radboud Reflects, eigen archief.

Eindredactie: Theo Maas
Vormgeving: Han Jansen

Doesburg, februari  2025